Definicja Moczanowa Dna

Co to jest Dna moczanowa: Dna moczanowa to jest nawrotowe ostre zapalenie stawów obwodowych spowodowane odkładaniem się w stawach, ścięgnach i tkankach okołostawowych kryształów moczanów jednosodowych wytrącających się przy nadmiernym stężeniu kwasu moczowego w płynach ustrojowych. Zapalenie stawów może przechodzić w postać przewlekłą i być powodem deformacji stawów. Mężczyźni w szczególności po czterdziestym piątym roku życia, chorują ok. dwudziestu kilku razy częściej niż kobiety. Nowoczesne sposoby leczenia pozwalają chorym na prowadzenie normalnego trybu życia jeżeli tylko rozpoznanie zostało ustalone odpowiednia inicjalnie i przestrzeganie są zalecania lekarskie. Dna ma cięższy przebieg jeśli start dolegliwości wystąpił przed 30 rokiem życia. Ryzyko napadu dny nasila się wraz ze wzrostem stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi. Jeśli przekracza ono wartość 9mg/dl to częstość napadów dny wynosi ok. 5%/rok. W przebiegu dny regularnie dochodzi do powikłań związanych z zamknięciem drogi odpływu i zakażeniem wywołującym wtórne zmiany w cewkach nerkowych i tkance śródmiąższowej nerek. Brak leczenia postępującej dysfunkcji nerek prowadzi do dalszego upośledzenia wydalania moczanów i przyspiesza patologiczny mechanizm w stawach i jest najczęstszą powodem zgonów w tej chorobie. Powody To jest dolegliwość wywołana zaburzeniem przemiany kwasu moczowego w rezultacie której dochodzi do powiększenia wytwarzania kwasu moczowego ze składników żywnościowych zawierających puryny (mięso w szczególności wieprzowiny, nadmiar potraw tłustych, bogatych w białko, nadmierne spożycie alkoholu i kawy) bądź także niedostatecznym wydalaniem kwasu moczowego z organizmu. Dolegliwość może wynikać z bezpośredniego zaburzenia przemiany tego kwasu w organizmie, a może także ujawnić się w przebiegu wielu innych chorób, pomiędzy innymi: niedokrwistości, białaczek, chorób nerek. Impulsy te sprzyjają odkładaniu się raczej w stawach, ścięgnach, kaletkach maziowych albo w małżowinie usznej kryształków soli kwasu moczowego z powstaniem. Powstaja tak zwane guzki dnawe (odmiennie: guzki artretyczne). Dna pierwotna jest występującym rodzinnie zaburzeniem metabolizmu kwasu moczowego, polegającym na: skłonności organizmu do wytwarzania nadmiaru kwasu moczowego - Stanowi to ok. 1% przypadków dolegliwości i jest przeważnie wywołane niedoborem fosforybozylotransferazy hipoksantynowoguaninowej (HG-PRT). Postać ta może przebiegać jako dziedziczony recesywnie genem X zespół Lescha-Nychana (poniżej 1% prawidłowej aktywności enzymu) na który złożona jest hiperurykemia, postępująca niewydolność nerek i symptomy neurologiczne albo jako zespół Kelleya-Seegmillera (aktywność enzymu od 1-20% wartości poprawnych) na który złożona jest hiperurykemia, kamica nerkowo i zaburzenia neurologiczne. Rzadziej powiększenie produkcji kwasu moczowego może być wywołane nasiloną aktywnością syntetazy fosforybozylopirofosforanowej (syntetaza PRPP) upośledzeniu wydalania tego kwasu poprzez nerki będącego powodem powyżej 99% dolegliwości. Napadom dny sprzyjają: dieta bogata w związki purynowe, alkohol, nadmierny wysiłek fizyczny, przechłodzenie, kuracje głodowe. Dna wtórna bazuje na: nadmiernym wytwarzaniu kwasu moczowego w organizmie występującym u chorych ze powiększoną przemianą kwasów nukleinowych w przebiegu białaczek, czerwienicy prawdziwej, chemioterapii nowotworów, radioterapii i niedokrwistości. upośledzeniu wydalania kwasu moczowego w przebiegu przewlekłych chorób nerek, kwasicą ketonową w przebiegu cukrzycy albo głodzenia, przyjmowaniem nie wszystkich środków moczopędnych. Dna moczanowa regularnie współistnieje z zaburzeniami należącymi do tak zwany metabolicznego zespołu X: otyłość trzewna upośledzenie tolerancji glukozy albo cukrzyca typu II dyslipoproteinemia (przyrost stężenia trójglicerydów, spadek stężenia cholesterolu HDL nadciśnienie tętnicze Symptomy W przebiegu dny można wyróżnić następujące etapy: fazę bezobjawową fazę ostrych napadów dny fazę pomiędzy napadami dna przewlekła z destrukcyjnymi, nieodwracalnymi zmianami w stawach i nerkach W fazie bezobjawowej stwierdza się jedynie podwyższony poziom kwasu moczowego w krwi. Może się to ujawniać już w dzieciństwie w razie wrodzonych defektów enzymatycznych, lecz także w momencie dojrzewania płciowego i potem. Etap ostrych napadów dny wywołana jest ostrym dnawym zapaleniem stawów, które regularnie wyzwalane jest poprzez stresy fizyczne, psychiczne, spożywanie pokarmów zawierających wiele puryn i alkohol. Przeważnie dotyczy: stawu śródstopno-palcowego palucha-podagra stawu kolanowego - gonagra staw podstawy kciuka - chiragra stawu barkowego - omagra stawów kręgosłupa - rachidagrą innych stawów Pierwszym symptomem dolegliwości jest nagły, ostry ból pojawiający się przeważnie w nocy, etapowo nasilający się o charakterze rozdzierającym, któremu towarzyszy przyrost temp. ciała, obrzęk, nadmierne ucieplenie, zaczerwienienie i nadmierna wrażliwość w rejonie chorego stawu. Skóra nad stawem jest napięta, błyszcząca, czerwona albo sinopurpurowa. Atak dny trwa od kilku dni do kilku tygodni a napady mogą powtarzać się co kilka tygodni albo miesięcy. Regularnie pojawiają się kolki nerkowe. Przewlekłe dnawe zapalenie stawów powstaje w rezultacie braku profilaktyki i leczenia i charakteryzuje się nieodwracalną deformacją stawów z obecnością nadżerek stawów któremu towarzyszy ograniczenie zakresu ruchów wielu stawów. Wieloletni przebieg dolegliwości doprowadza do stworzenia guzków dnawych (tophi), które przeważnie umiejscawiają się na małżowinach usznych, paluchu, pięcie i łokciu. W rezultacie przewlekłego dnawego zapalenia stawów dochodzi do uszkodzenia stawów (ubytki kostne w pobliżu stawów, guzki kostne), patologicznych złamań, zniekształceń i zesztywnień stawów. W przebiegu dolegliwości regularnie uszkodzeniu ulegają nerki poprzez co są bardziej podatne są na zakażenia i postęp kamicy moczowej. Dysfunkcja nerek może prowadzić do rozwoju nadciśnienia tętniczego tętniczego. Rozpoznanie Symptomy ostrego napadu dny są tak charakterystyczne i rozpoznanie dolegliwości może zostać postawione opierając się na wywiadu i badania przedmiotowego. Rozpoznanie potwierdza podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy i powiększone wydalanie jego z moczem i powiększony relacja stężeń kwasu moczowego (mg%) i kreatyniny (mg%) w dowolnej próbie moczu (w uwarunkowaniach poprawnych poniżej 0,8). Patognomoniczne (typowe tylko dla dny) jest stwierdzenie w tkankach albo w płynie stawowym igiełkowatych kryształów moczanów wolnych albo sfagocytowanych. Badanie RTG może wykazać okrągławe ubytki tkanki kostnej podchszęstnej. W celu ustaleniu powody dny znaczy się również specyficzne enzymy reduktazę glutationu i fosfatazę glukozo-6-fosforanową. Leczenie Leczenie dny moczanowej trwa całe życie. Poprawne postępowanie obejmuje: likwidację objawów ostrego zapalenia przez podawanie leków przeciwzapalnych zapobieganie występowniu następnych ostrych częstych nawrotów dny zapobieganie dalszemu odkładaniu się kryształów moczanów Postępowanie w ostym napadzie dny bazuje na przyjmowanie kolchicyny, która skutkuje zazwyczaj natychmiastowy skutek terapeutyczny. Bóle stawowe zmniejszają się po 12 godz od rozpoczęcia leczenia i ustępują kompletnie po 36-48 godz. Leczeniu może towarzyszyć biegunka i niebezpieczne zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej dlatego niezbędna jest stała kontrola lekarska. W opanowaniu ostrych ataków dny zaleca się przyjmowanie niesterydowych leków przeciwzapalnych (indometacyna, ibuprofen, naproksen, piroksykam) z jednoczesnym przyjmowaniem leków osłaniających żołądek (inhibitory pompny protonowej). W okresie leczenia istotne jest by chorób przyjmował minimum 3l płynów na dobę w celu zapobiegnięcia odwodnieniu i pomniejszenia wytrącania się moczanów w nerkach. Niekiedy celowe może być unieruchomienie chorego stawu i przyjmowanie dwuwęglanu sodu albo cytrynianu sodu w celu alkalizacji moczu. Postępowanie w momencie międzynapadowym bazuje na podawaniu leków zwiększających wydalanie kwasu moczowego ( probenecyd, benzobromaron). Leki powinny być tak dobrane by utrzymać poprawne stężenie kwasu moczowego. Należy unikać jednoczesnego przyjmowania salicylanów (aspiryna), które hamują wydalanie kwasu moczowego z kolei przeciwbólowo można przyjmować paracetamol. W leczeniu chorych z nawracającymi epizodami wydalania kamieni moczanowych i ciężką dysfunkcją nerek wskazane jest podawanie leków hamujących powstawanie kwasu moczowego ( allopurinol). W postępowanie terapeutczynym istotną rolę odgrywa odpowiednie odżywianie. Należy wykluczyć z diety pokarmy bogate w związki purynowe: podroby (wątroba, mózg, nerki, serca), wywary, sosy mięsne, zupy na wywarach mięsnych, galarety mięsne, sardynki, śledzie, suche strączkowe (groch, fasola, soczewica, bób) i używki (kawa, herbata, kakao). Dozwolone są produkty niezawierające albo zawierające niewielką liczba związków purynowych: ser, mleko, ryż, owoce. Właśnie te produkty powinny mieć spore wykorzystanie w układzie diety w sytuacjach dny. Przy nietolerowaniu mleka i produktów mlecznych w czystej postaci, należy je spożywać w potrawach np 100 g mleka płynnego = 15 g sera twarogowego = 10 g mleka w proszku odtłuszczonego = 15 g mleka w proszku pełnego. Mogą to być na przykład pierogi leniwe, budynie z twarogu i warzyw albo z twarogu i kasz. Związków purynowych nie zawierają także: masło, śmietana, miód, dżemy, marmolady i cukier. Jednak w połączeniu dny z cukrzycą, hipercholesterolemią albo hiperlipoproteinemią, nie mogą one mieć dużego wykorzystania w diecie. Posiłki należy spożywać często, ostatni na 3-4 godziny przed snem, gdyż w nocy w trakcie snu powiększa się liczba zatrzymywanego w ustroju kwasu moczowego. Potrawy należy przygotowywać bez tłuszczu tłuszcz na surowo należy dodawać do ugotowanych potraw. Metoda sporządzania posiłków opiera się na gotowaniu w wodzie albo na parze. Mięso gotuje się wyłącznie w dużej ilości wody. Z racji na małą jego liczba do spożycia na dzień (ok. 50 g) zaleca się sporządzanie potraw typu risotta, gołąbki i tym podobne Zabrania się spożywania potraw smażonych, pieczonych i duszonych. Niezbędne jest także unikanie otyłości i redukcja nadwagi. Alkohol należy wykluczyć, a co najmniej znacząco ograniczyć jego spożycie.. Przeciwwskazane są ostre posty - wyzwalają napady dny. Należy unikać stosowania nie wszystkich leków moczopędnych, które zmniejszają wydalanie kwasu moczowego