Definicja Nerek Niewydolność Przewlekła

Co to jest Przewlekła niewydolność nerek: Przewlekła niewydolność nerek to jest stan postępującego niszczenia struktur nerek, który etapowo upośledza czynność nerek. Powody Przewlekła niewydolność nerek może rozwinąć się w przebiegu wielu chorób pierwotnie toczących się w nerkach (na przykład kłębuszkowe zapalenie nerek, odmiedniczkowe zapalenie nerek, wielotorbielowate zwyrodnienie nerek, kamica nerkowa) albo także wtórnie niszczących nerki (na przykład nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, toczeń trzewny). Zniszczenie struktury nerek jest jego nieodwracalność procesu w rezultacie którego nerki nigdy nie będą pracować poprawnie, ale ulegną zbliznowaceniu/zanikowi. Przeważnie powodem przewlekłej niewydolności nerek jest: nefropatia cukrzycowa do 35% nefropatia nadciśnieniowa - 25% przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek - 10% przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek - 10% nefropatia analgetyczna - ok. 5% zwyrodnienie torbielowate nerek - ok. 5% Symptomy Przewlekła niewydolność nerek poprzez sporo lat może toczyć się skrycie nie wywołując jakichkolwiek objawów a u nie wszystkich pacjentów może zostać rozpoznana przypadkowo w czasie badań wykonanych z innych przyczyn. Symptomy przewlekłej niewydolności nerek nasilają stosunkowo postępu dolegliwości a z racji na obecność różnych objawów związanych z pogorszeniem funkcji nerek wyodrębnia się następujące okresy dolegliwości: Utajona niewydolność nerek to moment, gdy funkcjonuje powyżej 50% miąższu nerek. W tym okresie nie występują symptomy kliniczne przewlekłej niewydolności nerek, mogą z kolei być obecne różne symptomy dolegliwości podstawowej. Parametry biochemiczne czynności nerek pozostają w granicach normy, jedynie obniżony jest klirens kreatyniny (>50 ml/min), a zaburzenia umiejętności zagęszczania moczu mogą przejawiać się wydalaniem większej objętości moczu i koniecznością oddawania moczu w nocy (nykturia). Wyrównana niewydolność nerek to moment, gdzie funkcjonuje od 25 do 50% miąższu nerek. W momencie tym etapowo rozwijają się zaburzenia gospodarki wodnej organizmu objawiające się wzmożeniem pragnienia, zwiększeniem objętości wydalanego moczu, nykturią, a u części chorych pojawia się nadciśnienie tętnicze i niedokrwistość. Badania biochemiczne czynności nerek (mocznik i kreatynina) zaczynają przekraczać normę, etapowo wzrasta poziom fosforanów, a obniża się poziom wapnia we krwi. Klirens kreatyniny wynosi 25-50 ml/min. Niewyrównana niewydolność nerek to moment w któym liczba czynnego miąższu nerek spadnie poniżej 25%. W tym okresie etapowo rozwijają się wyraźne symptomy kliniczne i zaburzenia biochemiczne. Chorzy czują się osłabieni, zmęczeni, niezdolni do długotrwałego wysiłku czy koncentracji uwagi. Występują zaburzenia pamięci i snu, drażliwość, utratę łaknienia, wzmożone marzenie, spadek masy ciała albo jej przyrost z pojawieniem się obrzęków, suchość i świąd skóry. U pacjentów pojawiają się zaburzenia widzenia, bóle kostno-stawowe, obniżony popęd płciowy, impotencja, zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, skłonność do zakażeń, niedokrwistość, nadciśnienie tętnicze. W tym okresie parametry biochemiczne czynności nerek znacząco przekraczają normę, klirens kreatyniny spada poniżej 25 ml/min, istnieją spore zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, kwasica metaboliczna i niedokrwistość.Mocznica (schyłkowa niewydolność nerek) to ostatni faza niewyrównanej niewydolności nerek, gdzie funkcjonujące kilka proc. miąższu nerek. W momencie tym pojawiają się liczne symptomy kliniczne zagrażające życiu i niezbędne staje się wdrożenie leczenia nerkozastępczego. Rozpoznanie W praktyce w diagnostyce i monitorowaniu przebiegu przewlekłej niewydolności nerek ustala się następujące wskaźniki: biochemiczne parametry czynności nerek: Mocznik jest związkiem powstającym w czasie metabolizmu białek, wydalanym z organizmu poprzez nerki a przy ich upośledzonej funkcji stężenie mocznika w surowicy wzrasta. Poziom mocznika zależy od diety i metabolizmu białka w organizmie a wszelakie stany nasilające metabolizm białek albo także zbyt spora liczba spożywanego białka mogą wywoływać przyrost jego stężenia. Kreatynina jest wytworem metabolizmu białek mięśni zależym tylko od masy mięśniowej i pracy mięśni. umiejętność nerek do oczyszczania krwi z kreatyniny (klirens endogennej kreatyniny) jest bardzo wygodnym wyznacznikiem w rozpoznawaniu i monitorowaniu niewydolności nerek. - stężenie jonów we krwi: sód, potas, wapń i fosfor morfologię krwi - wspólnie z rozwojem niewydolności nerek u pacjentów pojawia się niedokrwistość. równowagę kwasowo-zasadow Leczenie Leczenie przewlekłej niewydolności nerek zależy od stopnia jej zaawansowania. Przy mniejszym uszkodzeniu nerek stosuje się adekwatnie dobrane leczenie zachowawcze dietetyczno-farmakologiczne, z kolei mocznica wymaga wykorzystania tak zwany leczenia nerkozastępczego. Leczenie zachowawcze Leczenie zachowawcze zapobiega dalszemu rozwojowi dolegliwości i minimalizuje choroby. Rodzaj leczenia jest uzależniony od pierwotnej powody przewlekłej niewydolności nerek i występowania chorób towarzyszących. Leczenie dietetyczne: płyny - W startowym okresie przewlekłej niewydolności nerek, kiedy nerki nie są w stanie właściwie zagęszczać moczu a pacjent wydala jego spore ilości, należy uzupełniać płyny, by nie dopuścić do odwodnienia organizmu, z kolei w zaawansowanej przewlekłej niewydolności nerek istnieje tendencja do zatrzymywania wody w organizmie i tworzenia się obrzęków. W tym okresie niezbędne jest odpowiednie pomniejszenie spożycia wody i odpowiednie leczenie moczopędne. W postępowaniu istotne jest prowadzenie bilansu wodnego, i stałe kontrola wagi ciała. sól kuchenna - We inicjalnym okresie przewlekłej niewydolności nerek wskazane jest ograniczenie spożycia sodu, który sprzyjaja zatrzymywaniu wody w organizmie i powstawaniu nadciśnienia tętniczego i obrzęków. Stąd już potas - Określanie stężenia potasu i korygowanie jego stężenia poprzez zmianę diety albo wykorzystywanie odpowiednich leków jest fundamentalnym postępowaniem u pacjentów z przewlekłej niewydolności nerek. Zarówno zbyt spore jak także zbyt małe stężenie potasu we krwi może wywoływać niebezpieczne zaburzenia pracy serca i mięśni, a gdyż potas wydala się w pierwszej kolejności z moczem, pomniejszenie wydalania moczu w późniejszych okresach przewlekłej niewydolności nerek może powodować zagrażający życiu przyrost potasu we krwi. wapń i fosfor - Ograniczenie spożycia fosforu i uzupełnianie niedoborów wapnia są fundamentem wyrównywania zaburzeń tych jonów. We inicjalnym okresie przewlekłej niewydolności nerek nerki tracą umiejętność do usuwania fosforu z organizmu i powiększa się jego stężenie we krwi. Dochodzi do zaburzenia równowagi gospodarki wapniowo-fosforanowej a wysoki poziom fosforanów jest powodem uporczywego świądu. Prócz właściwej diety zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej koryguje się odpowiednimi lekami. białko - Ograniczenie białka w diecie jest fundamentalnym ograniczeniem dietetycznym u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek. Dieta uboga w białko minimalizuje nasilenie objawów a również spowalnia niszczenie miąższu nerek. Leczenie farmakologiczne obejmuje: kontrolę nadciśnienia tętniczeo leczenie zakażeń i innych chorób współistniejących leczenie zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej: użytkowane są preparaty wapnia, wykorzystywanie związków wiążące fosforany w surowicy zapobiegające wchłanianiu ich do krwi i preparaty witaminy D ułatwiające wchłanianie i zastosowanie wapnia w organizmie. leczenie niedokrwistości dzięki hormonu erytropoetyny. Istotne jest także unikanie leków działających toksycznie na nerki (nefrotoksycznych), które mogą pogorszyć upośledzone funkcjonowanie nerek. Leczenie nerkozastępcze W ostatnim etapie rozwoju przewlekłej niewydolności nerek, kiedy funkcja czynnego miąższu nerek nie zabezpiecza funkcjonowania organizmu niezbędne jest zastąpienie czynności niewydolnych nerek. Uzyskuje się to przez wykorzystanie dializoterapii a więc zastępowania czynności ludzkich nerek przy użyciu aparatury: Hemodializa to sposób polegająca na oczyszczeniu krwi pacjenta z nagromadzonych produktów przemiany materii przy zastosowaniu aparatu do hemodializy (sztuczna nerka).Dializa otrzewnowa to sposób polegająca na oczyszczeniu krwi pacjenta z nagromadzonych produktów przemiany materii z wykorzystaniem wyściółki jamy otrzewnej pełniącej funkcję półprzepuszczalnej błoy.Przeszczepienie nerki Przeszczepienie nerki jest następną sposobem leczenia schyłkowej niewydolności nerek. Nerka pobrana od innego człowieka (dawcy) zostaje wszczepiona choremu ze schyłkową niewydolnością nerek (biorcy) w okolicę prawego albo lewego talerza biodrowego, połączona z naczyniami krwionośnymi i pęcherzem moczowym. Podejmując funkcję w obcym organizmie może na sporo lat uchronić biorcę poprzez koniecznością dializ. Jedna nerka wystarczy do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nerka ta może zostać pobrana od spokrewnionego dawcy żyjącego (tak zwany przeszczep dla rodziny) albo od obcego dawcy, u którego stwierdzono nieodwracalne uszkodzenie mózgu (zgon mózgu).Utrzymanie funkcjonowania przeszczepionej nerki jest możliwe przez stałę przyjmowanie leków immunosupresyjnych, które nie pozwalają na odrzucenie przeszczpu