Definicja Skóry Rak

Co to jest Rak skóry: Rak skóry jest u ludzi rasy białej jednym z przeważnie występujących nowotworów stanowiącym ok. 30% wszystkich nowotworów złośliwych. Przewarzająca część tego typu nowotworów rozwija się w obrębie odsłoniętych części ciała, a częstość występowania jest najwyższa u osób pracujących na wolnym powietrzu (rybacy, rolnicy) jak także u ludzi lubiących się opalać. Może on także występować na skórze osłoniętej, w rejonie narządów płciowych albo kończyn dolne. Powody Kluczowym faktorem sprzyjającym powstawaniu raka skóry jest: ekspozycja na słońce, szczególnie na promienie UV narażenie na działanie środków chemicznych, takich jak arsen, węglowodory, herbicydy, środki grzybobójcze, pochodne ropy naftowej, syntetyczne środki przeciwmalaryczne palenie tytoniu (rak wargi) przewlekłe miejscowe drażnienie skóry (przetoki, przewlekły zastój żylny) zanik skóry w przebiegu tocznia złuszczenie naskórka rogowacenie starcze promienie jonizujące zakażenie wirusem papilloma Do stanów przedrakowych należą: blizny po oparzeniach dolegliwość Bowena erytroplazja Queyrata przewlekłe przetoki róg skórny (cornu cutaneum) skóra żółta pergaminowa (xeroderma pigmentosum) nadmierne rogowacenie (keratosis senilis, keratosis solaris) Symptomy Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare, epithelioma basocellulare, basalioma) jest nowotworem złośliwym, który występuje na skórze twarzy, ponad linii łączącej kąt ust z uchem (90%) i szyi i grzbiecie dłoni, częściej u mężczyzn niż u kobiet (1,6:1) w szczególności u osób starszych, narażonych na promienie słoneczne (promienie UVB). Do rozwoju raka podstawnokomórkowego w dużej mierze przyczynia się zespół znamieniowatych nabłoniaków podstawnokomórkowych (nevoid basal cell carcinoma syndrome) i skóra żółta pergaminowa (xeroderma pigmentosum). Rak podstawnokomórkowy przeważnie ma postać małych, twardych, połyskliwych, przeświecających guzków o barwie kości słoniowej. Po upływie kilku miesięcy na obwodzie ogniska nowotworowego tworzy się błyszczący, perełkowaty wał z widocznymi, rozszerzonymi naczyniami (teleangiektazje) na powierzchni a w jego części tworzy się owrzodzenie pokryte strupem. Rak podstawnokomórkoway rzadko daje przerzuty, lecz naciekając miejscowo tkanki, może być powodem rozległych zniszczeń. Rak podstawnokomórkowy przeważnie występuje w formie: guzkowo-wrzodziejącej barwnikowej twardzinopodobnej (sclerosing vel morphea-like epithelioma) powierzchownej włóknisto-nabłonkowej Postacie powierzchowna i włóknisto-nabłonkowa rosną bardzo bez pośpiechu, postać guzkowo-wrzodziejąca i barwnikowa rośnie bez pośpiechu z tendencję do naciekania okolicznych tkanek. Niszczenie struktur kostnych zdarza się w takich postaciach rzadko. Postać twardzinopodobna rozlegle nacieka okoliczne tkanki. Rak kolczystokomórkowy (rak płaskonabłonkowy) (carcinoma spinocellulare, carcinoma planoepitheliale, carcinoma planoepithelialespinalioma, squamous cell carcinoma) jest drugim co do częstości występowania rakiem skóry i najczęstszym nowotworem okolic przejściowych między skórą a błonami śluzowymi. Rak ten wywodzi się z komórek warstwy kolczystej naskórka, w większości przypadku rozwija się w obrębie odsłoniętyczh części ciała (na skórze głowy, szyi, tułowia i kończyn a również w obrębie skóry narządów płciowych), częściej u mężczyzn niż u kobiet (2,8:1). Rak ten może powstać na skórze niezmienionej albo w obrębie przedtem istniejących ognisk rogowacenia słonecznego (keratosis actinica seu senilis) i rogowacenia białego (leucoplakia). Obraz kliniczny jest zróżnicowany i zależy od umiejscowienia. Przeważnie rak kolczystokomórkowy przyjmuje postać czerwonej grudki albo tarczki o złuszczającej się albo pokrytej strupami powierzchni. W późniejszym okresie zmiana może przyjąć postać guzka o brodawkującej powierzchni której może towarzyszyć świąd, krwawienie i ból. Rak kolczystokomórkowy może dawać przerzuty (2% - 20% wszystkich raków kolczystokomórkowych) do regionalnych węzłów chłonnych i przerzuty odległe do kości, mózgu i płuc. Regulacja kliniczna TNM Rak skóry (z wyłączeniem powieki, sromu i prącia): Właściwość T x - nie można ocenić guza pierwotnego T0 - nie stwierdza się obecności guza pierwotnego Tis- rak przedinwazyjny (carcinoma in situ) - nie naciekający warstwy brodawkowatej skóry T1 - guz o średnicy do 2 cm T2 - guz o średnicy 2 - 5 cm T3 - guz o średnicy ponad 5 cm T4 - guz naciekający struktury anatomiczne znajdujące się pod skórą (chrząstka, mięśnie szkieletowe, kości) Właściwość N Za regionalne węzły chłonne uznaje się węzły położone po tej samej stronie co guz pierwotny. Dla poszczególnych okolic do regionalnych węzłów chłonnych zalicza się: Okolica Regionalne węzły chłonne głowa, szyja przeduszne, podżuchwowe, szyjne, nadobojczykowe klatka piersiowa węzły pachowe kończyna górna zgięcia łokciowego, pachowe brzuch lędźwie, pośladki pachwinowe kończyna dolna podkolanowe, pachwinowe kanał odbytu i skóra okołoodbytnicza pachwinowe Nx - nie można ocenić okolicznych węzłów chłonnych N0 - nie stwierdza się przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych N1 - stwierdza się przerzuty w okolicznych węzłach chłonnych Przerzut do węzłów chłonnych o innym umiejscowieniu niż podane, należy uważać za cechę M1 Właściwość M Mx - nie można ocenić przerzutów odległych M0 - nie stwierdza się przerzutów odległych M1 - stwierdza się przerzuty odległe Leczenie Fundamentalnym metodą leczenia raka skóry jest chirurgiczne usuwanie guza zarówno postaci inicjalnych jak i zaawansowanych. Usuwanie guza powinno zostać wykonane z marginesem 3-5mm zdrowych tkanek wokół guza i do 10 mm jeśli zmiana charakteryzuje się sporą dynamiką wzrostu. W leczeniu raka skóry stosuje się także kriochirurgię z użyciem płynnego azotu, która ma specjalne wykorzystanie w razie zmian przedrakowych. Częstym metodą wycięcia guza, użytkowanym raczej w razie wznowy miejscowej i w razie zmian twardzinopodobnych o niewyraźnych granicach jest sposób metodą Mohs'a polegająca na wycinaniu warstwowym, gdzie wszystkie warstwy są badane histologicznie aż do uzyskania marginesu zdrowej tkanki. W razie przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych leczenie bazuje na wycięciu zajętych regionalnych węzłów chłonnych dla danego umiejscowienia raka skóry. Radioterapia Jedynie w razie dynamicznie rozwijających się raków wargi górnej i przedsionka nosa leczeniem z wyboru jest radioterapia. Radioterapia jest sposobem z wyboru w razie nieresekcyjnych przerzutów do węzłów chłonnych. W raku kolczystokomórkowym wskazane jest uzupełniające napromienianie. Chemioterapia W rzadkich sytuacjach, raczej w sytuacjach raka nosa, ucha, prącia można użytkować miejscowo maść z cytostatykiem (5-Fluorouracyl). Rokowanie W razie raka podstawnokomórkowego, który praktycznie nie daje przerzutów odległych uzyskuje się 100% wyleczeń. W razie raka kolczystokomórkowego 5-letnie przeżycie wynosi ok. 90% i zależy raczej od stopnia zaawansowania i skuteczności pierwotnego leczenia radykalnego a w sytuacjach gdzie doszło do przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych 5-letnie przeżycie wynosi 70%, a gdy obecne są przerzuty odległe - 30%