Definicja Rzeżączka

Co to jest Rzeżączka: Rzeżączka jest ostrą chorobą zakaźną nabłonka cewki moczowej, szyjki macicy, odbytnicy, gardła albo oczu przenoszona zwykle drogą płciową, mogąca prowadzić do groźnych powikłań. Epidemiologia Dolegliwość spowodowana poprzez bakterie Neisseria gonorrhoeae , które przekazywane są od osoby do osoby zazwyczaj w trakcie relacji płciowego (pochwowego, oralnego, czy analnego). Do zakażenia dochodzi w trakcie kontaktu z błonami śluzowymi zakażonej osoby. U osób, które uprawiają seks analny może dojść do rozwoju rzeżączkowego zapalenia odbytu i odbytnicy, z kolei u osób odbywających relacje oralne dochodzi do zakażenia gardła. Jeśli zakażenie rzeżączkowe nie jest leczone, bakteria ta dostaje się do układu krwionośnego i tą drogą doprowadzić do rozwoju zakażenia stawów, mózgu czy serca. U kobiet w ciąży, jeżeli rzeżączka nie jest leczona, bakterie zakażają oczy dziecka w trakcie akcji porodowej, prowadząc do bardzo ciężkiego stanu zapalnego. Nie leczona rzeżączka dolnych partii może się rozszerzyć wyżej i powodować zapalenie gruczołu krokowego, zapalenie jąder i najądrza u mężczyzn, a u kobiet - stan zapalny w miednicy mniejszej . Zakażone kobiety regularnie są poprzez sporo tygodni albo miesięcy bezobjawowymi nosicielami i poprzez częste kontakty seksualne z mężczyznami doprowadzają do ich zakażenia. Rzeżączkowe zakażenia odbytu, j. ustnej czy gardła regularnie występuje u homoseksualistów co wiąże się z ich praktykami seksualnymi. Rzeżączkowe zapalenie pochwy u dziewczynek przed okresem pokwitania regularnie jest rezultatem wykorzystywania seksualnego poprzez dorosłych albo rezultatem kontaktu z zakażoną bakteriami bielizną. Symptomy: U mężczyzn rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej rozwija się od 2-14 dni po kontakcie seksualnym z zakażoną osobą. Początkowo występuje delikatne pieczenie w cewce moczowej i zaczerwienienie wokół jej ujścia. Potem chory odczuwa ból przy oddawaniu moczu i pojawia się ropna wydzielina która wypływa na zewnątrz. Jeśli zakażenie przechodzi na tylną część cewki moczowej może wystąpić częstomocz i wzmożone parcie na mocz. U kobiet , rzeżączka regularnie nie wywołuje jakichkolwiek objawów (ok. 60% przypadków). Symptomy przeważnie pojawiają się po 7-28 dniach od kontaktu seksualnego z zakażoną osobą. Pojawia się ból, trudności z oddawaniem moczu, częste oddawanie moczu i wydzielina śluzowo-ropna albo ropna. U kobiet zakażenie przeważnie dotyczy szyjki macicy w następnej kolejności w cewce moczowej, odbytnicy czy gruczołach Bartholina. Szyjka macicy regularnie jest zaczerwieniona z obecnością wydzieliny ropnej, która także może być obecna w cewce moczowej czy gruczołach Bartolina. W razie rzeżączkowego zapalenia gardła, do którego dochodzi w trakcie stosunków oralnych przebieg dolegliwości jest przeważnie bezobjawowy. Chorzy mogą się jednak skarżyć na ból gardła albo ból przy przełykaniu a gardło i migdałki mogą być zaczerwienione, regularnie pokryte wydzieliną śluzowo-ropną. Zarówno u kobiet jak i u mężczyzn może w rezultacie kontaktów analnych rozwinąć się rzeżączka odbytu regularnie przebiegająca bezobjawowo. W razie cięższego zakażenia chorzy skarżą się na choroby bólowe, kał regularnie pokryty jest wydzieliną śluzowo-ropną.W rzeżączkowym zapaleniu gruczołu krokowego w 90% przypadków nie ma jakichkolwiek objawów, w trakcie ok. 10% chorych skarży się na ból i swędzenie odbytu, wydzielinę z odbytu, która zawiera krew, śluz, ropę i nadmierne parcie na stolec. Jeśli dochodzi do rzeżączkowego zapalenia stawów, pojawia się w nich - ból, opuchlizna, gromadzi się płyn. Jeśli bakteria rzeżączki rozprzestrzenia się w krążeniu krwi, a więc rozwija się sepsa, objawiająca się gorączką z dreszczami, bólem w kilku stawach na raz, zmianami skórnymi, włączając w to miejsca krwawienia i gromadzenia się ropy.U zakażonych w okresie porodu noworodków, symptomy rzeżączkowego zapalenia spojówek pojawia się w 1-4 dniu życia i może dotyczyć jednej, lub obu gałek ocznych. Typowe symptomy to zaczerwienienie oczu, opuchnięcie powiek, ropna, gęsta wydzielina z oczu. Jeśli nie to jest leczone, rzeżączka atakuje rogówkę oka, co może doprowadzić do straty wzroku. Rozpoznanie Doktor może podejrzewać rzeżączkę opierając się na charakterystycznych objawów, rozmowie na temat życia seksualnego, wynikach badania fizykalnego i ginekologicznego. Najprostszym badaniem potwierdzającym rozpoznanie rzeżączki jest wykonanie rozmazu wydzieliny z cewki moczowej albo szyjki macicy barwionego sposobem Gramma. Oceniając pod mikroskopem rozmaz doktor może rozpoznać zakażenie bakterią rzeżączki w ok. 90% u mężczyzn i w ok. 60% u kobiet. By potwierdzić takie rozpoznanie niezbędne jest wykonanie posiewu bakterii z obszaru cewki moczowej, szyjki macicy, odbytu albo gardła. Materiał biologiczny może także stanowić płyn stawowy z chorego stawu lub krew. Zapobieganie Przez wzgląd na faktem, iż rzeżączka jest przenoszona drogą płciową można jej efektywnie zapobiegać przez: powstrzymanie się od seksu pozostawanie w związku monogamicznym, z jednym partnerem, z osobą niezakażoną stałe używanie prezerwatyw lateksowych w trakcie stosunków By zapobiec wystąpieniu zakażenia oczu u niemowląt, wszystkie kobiety powinny być badane w kierunku zakażenia rzeżączką. Wymaz na hodowlę bakterii rzeżączki powinien być pobrany w trakcie pierwszej wizyty w okresie ciąży, a u kobiet z wysokim ryzykiem - należy to powtórzyć w ostatnim trymestrze ciąży. Inną sposobem na zapobieganie wystąpienia tego zakażenia u noworodków, jest zakraplanie im oczu 1% roztworem azotanu srebra. Zamiast tego można także podać antybiotyk w maści. Powikłania Jeśli rzeżączka jest rozpoznana i leczona stosunkowo błyskawicznie i prawidłowo, zazwyczaj uzyskuje się całkowite wyzdrowienie. Jeśli leczenie jest lub opóźnione, lub nieskuteczne, mogą wystąpić powikłania. U mężczyzn najczęstszym powikłaniem jest po rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (choroby w trakcie oddawania moczu i niewielkiego stopnia wydzielina z dróg moczowych) przeważnie wywołane obecnością innych drobnoustrojów, raczej Chlamydia trachomatis i zapalenie najądrza, które może doprowadzić do rozwoju bezpłodności. Rzadziej może dojść do stworzenia ropni ok. cewkowych, zwężenia cewki moczowej czy zapalenia gruczołu krokowego. U kobiet przeważnie dochodzi do zapalenia jajowodów co może być powodem późniejszej niepłodności. U obu płci może dojść do rozsianego zakażenia organizmu z obecnością bakterii we krwi z regularnie towarzyszącym zakażeniem stawów, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych. Leczenie Zakażenie rzeżączkowe może być leczone wyłącznie antybiotykami. Z racji na to, iż nie wszystkie szczepy rzeżączki stają się oporne na nie wszystkie antybiotyki (penicylinę, tetracyklinę), dlatego także jeśli symptomy nie przechodzą mimo pełnego kursu leczenia, czasem kurację antybiotykami trzeba powtórzyć po wykonaniu oznaczenia antybiotykowrażliwości bakterii. Wszyscy partnerzy osoby zakażonej muszą być również poddani leczeniu. W tydzień po zakończeniu kuracji należy wykonać posiew z cewki moczowej albo szyjki macicy by stwierdzić czy pacjent został wyleczony i nie stanowi źródła zakażenia. Ok. 15%-25% mężczyzn i 35%-50% kobiet z rzeżączką mogą mieć równocześnie zakażenia chlamydiowe, dlatego specjaliści zalecają uzupełnianie leczenia przeciw rzeżączce lekami przeciwko chlamydiom