Definicja Otrzewnej Zapalenie

Co to jest Zapalenie otrzewnej: Otrzewna jest w organizmie przezroczysta, lśniącą i gładką błoną o bardzo dużej powierzchni wynoszącej łącznie ok. 2 metrów kwadratowych. Otrzewna tworzy worek, którego część wyściela od wewnątrz ściany jamy brzusznej. Ta część otrzewnej nazywana jest otrzewną ścienną. Pozostała część otrzewnej, nazywana otrzewną trzewną pokrywa zawarte w niej narządy (jelita, wątrobę trzustkę, żołądek itd). Otrzewna ma bardzo bogate unaczynienie i unerwienie, gdyż posiada ona specjalne własności i zadania. Fizyczne własności otrzewnej, jej gładkość i wilgotność powierzchni sprawiają iż narządy do których przylega mogą się do pewnych granic delikatnie ślizgać po powierzchni otrzewnej. Ponadto otrzewna podtrzymuje trzewia w ich właściwym położeniu anatomicznym.Zapalenie otrzewnej ma bardzo spore znaczenie w przebiegu wielu chorób jamy brzusznej, z uwagi na jej lokalizację i funkcję jaką pełnią w organizmie ludzkim. W uwarunkowaniach poprawnych otrzewna stanowi narząd z którego następuje bardzo błyskawicznie wchłanianie przesięków. Jest narządem okrywającym zawartość jamy brzusznej człowieka. Każdy stan zapalny narządu jamy brzusznej zostaje w szybkim tempie przeniesiony na otrzewną. Z tego powodu stan zapalne otrzewnej ściśle się łączą z chorobami narządów jamy brzusznej. Zapalenie otrzewnej jest chorobą poważną, która nie leczona może doprowadzić do zgonu. Powody Zapalenie otrzewnej jest powikłaniem chorób narządów jamy brzusznej, przeważnie zakażeniem spowodowanym poprzez bakterie, które mogą się przedostać do jamy otrzewnej wieloma drogami: z zewnątrz poprzez rany jamy brzusznej z trzew, a więc narządów znajdujących się w jamie otrzewnej .W przebiegu nie wszystkich stanów zapalnych narządów jamy brzusznej może dochodzić do ich przedziurawienia. Ma to miejsce praktycznie przeważnie w zapaleniu wyrostka robaczkowego, który ulegając zapaleniu staje się powodem zapalenia otrzewnej. rzadziej poprzez przeponę albo naczynia chłonne z krwi - Nadzwyczajnie rzadko zdarza się przeniesienie zakażenia na otrzewną drogą krwi. Częściej stan taki występuje u dzieci w przebiegu zapaleniu płuc i górnych dróg oddechowych. To jest tak zwany zapalenie otrzewnej krwiopochodne. Każdy stan zapalny ustroju jak także każde przedziurawienie narządów pozostających w bezpośrednim sąsiedztwie jamy otrzewnej, może się stać przyczyną jej zapalenia. Do najczęstszych przyczyn zapalenia otrzewnej należą dolegliwości przewodu pokarmowego i ich powikłania. Częstym punktem wyjściowym do objęcia stanem zapalnym otrzewnej jest przedziurawienie wrzodu żołądka albo dwunastnicy. Nagłe przedostanie się zawartości tych narządów do jamy otrzewnej, skutkuje nadzwyczaj mocny odczyn z jej strony. Przedziurawienie jelita cienkiego albo grubego, powstałe z różnych przyczyn chorobowych (w przebiegu duru brzusznego gruźlicy, kiły, zakażenia grzybiczego, czy także procesu nowotworowego jelita) wywołuje podobne skutki. Także rozerwania jelita wskutek jego bezpośredniego urazu. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego jest bardzo częstą powodem zapalenia otrzewnej.kolejną przyczynę zapalenia otrzewnej może stanowić przejście zakażenia na otrzewną z ropni pochodzących z tkanki otaczającej jelito grube, ropni tkanki okołonerkowej i innych okolic pozostających w sąsiedztwie otrzewnej. Określenie tej powody zapalenia otrzewnej może powodować trudności w rozpoznaniu o ile pacjent nie jest w stanie udzielić wyczerpującego wywiadu chorobowego. Zapalenie otrzewnej może mieć także swój związek z chorobami dróg żółciowych i wątroby. Powodem w tym wypadku bywa ropień wątroby, martwica albo przedziurawienie pęcherzyka żółciowego, wskutek jego długotrwałego zapalenia. Stan zapalny pęcherzyka żółciowego, w szczególności powikłany obecnością kamieni, doprowadza po pewnym czasie do "przetarcia" się ściany pęcherzyka i wydostania do jamy otrzewnej zarówno żółci jak i kamieni. Zawartość pęcherzyka skutkuje bardzo groźną postać tak zwany żółciowego zapalenia otrzewnej. Kolejną powodem zapalenia otrzewnej jest zapalenie trzustki. Zwłaszcza ostra martwica trzustki skutkuje bardzo burzliwy i stanowiący zagrożenie życia typu zapalenia otrzewnej. Zapalenie otrzewnej może mieć związek z chorobami narządu rodnego kobiety. Należy tu wymienić ostre zapalenie jajowodów, przedziurawienie macicy albo jej pęknięcie. Dolegliwości narządu moczowego (stany zapalne nerek i moczowodów, owrzodzenia pęcherza moczowego) albo uszkodzenie pęcherza moczowego stanowią okres wyjściowy dla zapalenia otrzewnej. Ropień okołonerkowy, ropne zapalenie węzłów chłonnych, ropnie śledziony i jej uszkodzenia w rezultacie ran stanowią także jedną z przyczyn zapalenia otrzewnej. Ta ekipa zapaleń otrzewnej sprawia regularnie kłopoty rozpoznawcze jeżeli nie ma się na względzie tej powody. Każda operacja na jelitach, a przeważnie wycięcie jelita (resekcja), jest obarczone sporym prawdopodobieństwem wystąpienia zapalenia otrzewnej.Najgroźniejsze postacie zapalenia otrzewnej powstają przy uszkodzeniu jelita grubego w jego końcowym odcinku (bakterie, masy kałowe). Bakterie, które się tam znajdują nie potrzebują do swego rozwoju tlenu to są tak zwany bakterie beztlenowe. Także zapalenia otrzewnej powstałe w rezultacie niedrożności jelitowej wywołują typ zapalenia otrzewnej bardzo niebezpiecznego na skutek nagromadzenia się w niedrożnym jelicie bardzo ogromnych ilości bakterii. Zapalenie otrzewnej bakteryjne, powstałe z powody wywodzącej się z przewodu pokarmowego jest w przeważającej części zachorowań powodowane różnymi gatunkami bakterii. Obraz jego jest łagodniejszy, jeśli gatunków bakterii jest mniej albo rzadziej gdy są one jednego gatunku. Otrzewna, z uwagi na jej normalną funkcję w organizmie jest zdolna sama zwalczyć zakażenie bakteryjne, jednak pod warunkiem, iż nie przedostało się do niej zbyt sporo bakterii i gdy nie ma stałego dopływu nowych, agresywnych bakterii chorobotwórczych. Łatwiej gdyż zapalenie otrzewnej rozwija się, gdy istnieje stałe źródło zakażenia albo gdy siły obronne otrzewnej są z różnych przyczyn pomniejszone. Symptomy Zapalenie otrzewnej ma kilka faz następujących po sobie. Pierwsza z nich trwa od chwili wtargnięcia bakterii do jamy otrzewnej do 24 godz.. Moment ten może nie powodować objawów zewnętrznych, może zakończyć się całkowitym wyzdrowieniem albo przejść w fazę kolejną.Drugi moment zależny od ilości bakterii i sił obronnych ustroju, trwa od 24 godz. do trzech dni. Właściwością jego jest stopniowe namnażanie się bakterii i narastanie ilości produkowanych poprzez nie toksyn (jadów bakteryjnych). Także i ten moment może się zakończyć wyzdrowieniem albo przejść w moment trzeci.moment trzeci rozpoczyna się wspólnie z wytwarzaniem się tak zwany ciał toksycznych (trujących), które powstają w otrzewnej w rezultacie wtargnięcia do niej i namnożenia bakterii, powodując ogólne symptomy zatrucia całego organizmu, wspólnie z bardzo dramatycznymi symptomami zewnętrznymi.symptomami rozwijającego się zapalenia otrzewnej jest ból, początkowo ściśle umiejscowiony nad narządem, którego dotyczy pierwotna powód dolegliwości (na przykład w prawej dolnej partii brzucha przy zapaleniu wyrostka robaczkowego). Ból ten bez pośpiechu obejmuje całą jamę brzuszną. Jego charakter w dużej mierze zależy od powody wyjściowej, z której rozwija się zapalenie otrzewnej. Bólowi przeważnie towarzyszą wymioty albo nudności. Nudności stawiamy na równorzędnym miejscu z wymiotami. Wyjaśnia to się tym, iż u różnych osób próg pobudliwości jest inny. Czas wystąpienia wymiotów od chwili zaistnienia bólu jest istotnym faktorem umożliwiającym wykrycie powody na przykład w chorobach trzustki wymioty występują inicjalnie a w pękniętym wrzodzie żołądka bardzo późno, albo nie ma ich w ogóle. Postępowi zapalenia otrzewnej towarzyszy zatrzymanie gazów i stolca. Jedynie w zapaleniu otrzewnej miedniczej (na przykład przy zapalenie narządów rodnych) może wystąpić biegunka.Twarz chorego przybiera charakterystyczny cierpiący słowo z wyostrzonymi rysami twarzy. Chory unika zmiany pozycji ciała, stara się leżeć spokojnie regularnie zginając przy tym kolana, w celu pomniejszenia napięcia mięśni jamy brzusznej. Tętno początkowo poprawne w rozwoju dolegliwości przyspiesza, ażeby po pewnym czasie trwania dolegliwości stać się słabo wypełnionym. Język chorego jest suchy i matowy, regularnie o zabarwieniu brunatnym. Uwagi ogólne dla pacjentów W sytuacji bólów brzucha mogących być przyczyną zapalenia otrzewnej należy: Nie podawać choremu środków przeczyszczającychNie podawać leków przeciwbólowych, bo podane leki mogą na krótko ból zmniejszyć albo wyeliminować go zupełnie, powodując tym samym złudną poprawę stanu chorego i odwleczenie czasu właściwego leczenia. Nie użytkować rozgrzewających kompresów. Dopuszczalne jest wykorzystanie kompresu chłodnego tak zwany" wysychającego". Rozpoznanie Rozpoznanie zapalenia otrzewnej uzyskuje się opierając się na charakterystycznego przebiegu dolegliwości, badania lekarskiego i badań laboratoryjnych. Przyciśnięcie brzucha ręką i gwałtowne jej oderwanie wywołuje ostry ból. Podnosi się także temp. ciała jednak po dłuższym trwaniu dolegliwości ulega obniżeniu. Temp. ciała w zapaleniu otrzewnej jest rzędu 38-39°C. Badania laboratoryjne wykazują podwyższenie ilości krwinek białych przekraczające zazwyczaj 10 000. U osób starych i wyniszczonych może nie występować przyrost liczby leukocytów z uwagi na pomniejszenie ich sił obronnych. Jako badanie dodatkowe w razie zapalenia otrzewnej, realizowane jest zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, tzn. bez podawania środków kontrastujących i zdjęcie klatki piersiowej jak także badanie krwi i moczu. Pomocne w diagnostyce w szczególności zapalenia otrzewnej krwiopochodnego jest badanie krwi pod kątem zawartych w niej bakterii. Badanie to pozwala na ustalenie gatunku bakterii i ich wrażliwości na antybiotyki. Leczenie Zapalenie otrzewnej jest następstwem dolegliwości albo uszkodzenia jednego, względnie kilku narządów leżących w jamie brzusznej. Stąd także leczenie zapalenia otrzewnej bazuje zasadniczo na leczeniu operacyjnym, które ma na celu usuwanie ogniska zakażenia wywołującego zapalenie otrzewnej. Możliwie szybkie przeprowadzenie zabiegu operacyjnego jest jedynym i najwłaściwszym leczeniem. Zabieg operacyjny może być odroczony jedynie w razie gdy potrzebny jest chwilę na podanie pacjentowi leków i płynów dożylnie w celu poprawienia jego stanu ogólnego. Zazwyczaj podaje się w tym celu leki poprawiające stan krążenia i wydolność oddechową pacjenta, jak także dożylnie odpowiednie płyny (po ustaleniu konkretnych potrzeb chorego). Stwarza się w ten sposób korzystniejsze warunki w trakcie zabiegu operacyjnego i po jego wykonaniu w znacznym stopniu polepszając przebieg procesu zdrowienia. Powikłania Powikłaniami przebytego zapalenia otrzewnej mogą być: zrosty wewnątrzotrzewnowe (niepoprawne trwałe połączenia między dwoma zmienionymi zapalnie obszarami powierzchni otrzewnej, czasem podobne trwałe zespolenie może powstać pomiędzy otrzewną a jelitem). nawracające niedrożności jelitowe - mają ścisły związek z opisanymi wyżej zrostami. Zrosty gdyż doprowadzają do zamknięcia możliwości przesuwania się treści jelitowej. Następuje to wskutek tego, iż jelito może się okręcić albo zacisnąć wokół zrostu, tracąc własną drożność to jestsposobność przesuwania się treści jelitowej ropnie wewnątrzotrzewnowe i podprzeponowe - są zamkniętymi zbiornikami ropy. Odgraniczonymi od reszty otrzewnej przez zrosty. Przebicia ich mogą być punktem wyjścia do ponownego zapalenia otrzewnej. Zapobieganie powikłaniom zapalenia otrzewnej Powikłaniom tym można w znacznym stopniu zapobiegać przez przeprowadzenie celowej i wczesnej operacji. Operacji celowej tzn. przeprowadzonej w rezultacie wczesnego i prawidłowego rozpoznania. Powikłaniom zapobiega także działanie wspomagające pokonywanie zakażenia przez wykorzystywanie antybiotyków i podnoszenie możliwości obronnych organizmu (na przykład dożylna podanie krwi i osocza). Środki którymi dysponuje chirurg w celu zapobiegania powikłaniom zapalenia otrzewnej to: Zależne od sytuacji wykorzystanie drenażu jamy brzusznej po wykonaniu zabiegu operacyjnego. Pokonywanie wynikających z zapalenia otrzewnej szkodliwych zaburzeń ogólnych i miejscowych (zaburzeń układu krążenia i układu oddechowego). Celowana antybiotykoterapia (znaczy to działanie oparte na uprzednim rozpoznaniu gatunku bakterii i ustaleniu ich wrażliwości na antybiotyk, który ma się zamierzenie wykorzystać u pacjenta). Uzupełnienie zaburzeń wynikających z niedoboru płynów i białka w organizmie i elektrolitów takich jak sód, potas, magnez (wyrównywanie ich regulują odrębne zasady). Nauczenie chorego możliwości głębokiego oddychania z udziałem przepony celem zapobiegania powikłaniom płucnym. Wykonywanie poprzez chorego aktywnych ruchów kończynami a szczególnie na wykonywania częstego ruchu zginania stopy, jak gdyby w marszu po wstawionej desce do łóżka, a wszystko to w celu zapobiegania postępowi zakrzepicy kończyn dolnych