Definicja Zakaźna Mononukleoza

Co to jest Mononukleoza zakaźna: To jest ostra dolegliwość wirusowa występująca przeważnie w momencie dzieciństwa albo dojrzewania charakteryzująca się gorączką, zapaleniem gardła i powiększeniem węzłów chłonnych z towarzysząca zazwyczaj obecnością heterofilnych przeciwciał i atypową limfocytozą. Etiologia Dolegliwość spowodowana jest poprzez wirus Epsteina-Barr (EBV) z rodz. Herpetoviridae. Wirus występuje w ślinie chorych, bezobjawowych nosicieli i ozdrowieńców. Epidemiologia Zazwyczaj jest ona przenoszona w sposób bardzo podobny do przeziębienia – w okresie kichania, kontakt z niemytymi rękoma osoby zarażonej, jak także poprzez bezpośredni kontakt ze ślina (“dolegliwość pocałunków”). Spora cześć dzieci w wieku 4-10 lat przechodzi delikatną postać dolegliwości nawet o tym nie wiedząc. Dopiero zakażenia późniejsze (nastolatki, młodzież) prowadzi do pojawienia się cięższych objawów, które zmuszają do kontaktu z lekarzem. Moment wylęgania wynosi od 30 do 50 dni a moment zakaźności wynosi przeciętnie od 4 do 6 miesięcy niekiedy przekracza nawet 1,5 roku. Przebieg dolegliwości Start dolegliwości przebiega wolno. Początkowo pojawia się złe samopoczucie, brak apetytu, zmęczenie, bóle mięśniowo-stawowe, dreszcze. Po kilku dniach występuje mocny ból gardła, trudności w połykaniu, gorączka do 40°C. Charakterystycznym symptomem są naloty na migdałkach (obraz przypominający zakażenie paciorkowcowe), migdałki są zwiększone, gardło czerwone. Mowa staje się nosowa, niewyraźna, z ust wydobywa się mdły zapach. U dzieci znamiennym symptomem jest obrzęk powiek, nasady nosa i łuków brwiowych (tak zwany Symptom Glanzmana). Typowym symptomem mononukleozy wieku dziecięcego jest uogólnione zwiększenie węzłów chłonnych z obrzękiem tkanki okołowęzłowej. Z kolei u dorastającej młodzieży i dorosłych występuje miejscowe zwiększenie węzłów chłonnych, przeważnie to są węzły szyi u 90% chorych. Węzły osiągają znaczące rozmiary, nawet ponad 3 cm, są sprężyste, przesuwalne względem podłoża, tkliwe przy badaniu palpacyjnym. Częstym symptomem jest zwiększenie śledziony (50%) i wątroby. U 5% chorych pojawia się wysypka odropodobna, różyczkopodobna albo płoniczopodobna. Podanie w przebiegu manonukleozy ampicyliny doprowadza w 80%-90% przypadków do wystąpienia swędzącej, grudkowopplamistej odropodobnej wysypki uczuleniowej. W momencie zdrowienia występuje osłabienie, złe samopoczucie, męczliwość, uczucie wyczerpania, trudności w koncentracji, niekiedy występuje tak zwany przewlekły zespół zmęczeniowy. Gorączka zazwyczaj ustępuje po ok. 10 dniach, węzły chłonne i wątroba pozostają zwiększone poprzez kolejne 4 tygodnie. Poczucie zmęczenia, osłabienia może utrzymywać się nawet do 2-3 miesięcy. Powikłania Powikłania zdarzają się rzadko lecz mogą mieć dramatyczny przebieg. z zakresu hematologii mogą wystąpić: niedokrwistość autoimmunologiczna trombocytopenia (obniżenie liczby płytek krwi) granulocytopenia (obniżenie liczby granulocytów) pękniecie śledziony - rzadkie powikłanie występujące w 2 i 3 tygodniu dolegliwości, poprzedzone mocnym bólem brzucha. ze strony ośrodkowego układu nerwowego: porażenie nerwów czaszkowych (przeważnie VII) zapalenie mózgu poprzeczne zapalenie rdzenia napady padaczkowe zespół Guillaina-Barrego psychozy ze strony układu oddechowego obrzęk dróg oddechowych śródmiąższowe nacieki tkanki płucnej ze strony układu krążenia: zapalenie mięśnia serca zapalenie osierdzia blok przedsionkowo-komorowy I stopnia skurcz naczyń wieńcowych żółtaczka Rozpoznanie Mononukleoza zakaźna w większości przypadków nie stwarza trudności diagnostycznych. Poza charakterystycznym przebiegiem dolegliwości stwierdza się lekukocytozę 10-30x109/l z bezwzględną limfocytozą w powyżej 75% przypadków. Dość charakterystyczną właściwością mononukleozy jest obecność limfocytów atypowych tak zwany mononuklearów we krwi obwodowej stanowiących zwykle 10-50% wszystkich krwinek białych w rozmazie. Częstym zjawiskiem jest pojawienie się w surowicy krwi przeciwciał heterofilnych w 50% u dzieci i w ok. 90% u młodzieży i dorosłych. Dlatego także wykonuje się odczyn Paula-Bunnella-Davidsohna, którego miano 1:56 u dorosłych i 1:28 u dzieci prazemawiają za rozpoznaniem mononukleozy zakaźnej. U nie wszystkich osób stwierdza się delikatną małopłytkowość, umiarkowane powiększenie aktywności aminotransferaz (ASPAT i ALAT) i powiększenie stężenia immunoglobulin klas M, G i A. Leczenie Przewarzająca część pacjentów zdrowieje w przeciągu tygodni bez specjalnego leczenia. Nie ma swoistej terapii, leki przeciwwirusowe nie odnoszą tutaj żadnego skutku. Zdecydowanie rekomendowany jest wypoczynek, czasem nawet poprzez miesiąc, albo dłużej. W przypadku gorączki, albo bólu można podawać środki p/bólowe. Istotne jest, by zapewnić dietę bogata w białko, ze pomniejszona ilości tłuszczu, i suplementacje witamin. Pobyt w szpitalu wymagany jest w razie powikłań. W razie znacznego utrudnienia oddychania stosuje się glikokortykosteroidy. Leczenie antybiotykami stosuje się w razie nadkażeń bakteryjnych