Definicja Trzustki Rak

Co to jest Rak trzustki: Rak trzustki stanowi ok. 3% wszystkich nowotworów złośliwych u człowieka i jest po raku okrężnicy i raku żołądka trzecim co do częstości guzem przewodu pokarmowego. Częstość zachorowania na raka trzustki wzrasta wspólnie z wiekiem i przewarzająca część z nich (ok. 80%) obserwuje się między 60 i 80 rokiem życia. Nowotwór częśćiej stwierdza się u mężczyzn niż u kobiet nie mniej jednak u mężczyzn guz częściej jest zlokalizowany w głowie trzustki z kolei u kobiet w trzonie i ogonie. Impulsy ryzyka Etiologia rak trzustki nie jest znana, z kolei znanych jest sporo czynników wpływających na stworzenie tego schorzenia. Sądzi się iż nie wszystkie dolegliwości mogą być powiązane z ryzykiem zachorowania na raka trzustki jakkolwiek brak dowodów na taką zależność. Czynnikami ryzyka zwiększającymi prawdopodobieństwo rozwoju raka trzustki jest: cukrzyca przewlekłe zapalenie trzustki niedokwaśność soku żołądkowego w rezultacie przebytego leczenie chirurgicznego dolegliwości wrzodowej. paleniem tytoniu - ryzyko zachorowania wzrasta wspólnie z ilością wypalanych papierosów z kolei maleje po zaprzestaniu palenia tytoniu nadmierne spożywanie mięsa, węglowodanów i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego zawierających nasycone kwasy tłuszczowe narażenie na kontakt z pestycydami, chlorkami metylenu, etylu dwuchlorkiem etylu, chlorhydryny, etylenu i propylenu, beta naftylaminą, benzydyną a również DDT. Spożywanie alkoholu nie powiększa ryzyka zachorowania na raka trzustki a nawet są doniesienia o ochronnym wpływie wina. Elementami diety chroniącej przed rakiem trzustki uznaje się pokarmy zawierające wiele błonnika, witaminę C i inne antyoksydanty a również wielonienasycone kwasy tłuszczowe (ryby, naturalne oleje roślinne). Patogeneza Rak trzustki uważane jest za chorobę uwarunkowaną genetycznie, spowodowaną mutacją genów supresorowych, onkogów i genów mutatorowych. Strata właściwości genów supresorowych (P16 w chromosomie 9p, p53 w chromosomie 17p, DPC4 w chromosomie 18q, BRCA2), których kluczowym zadaniem jest ograniczanie proliferacji komórkowej skutkuje niestabilność genetyczną i powiększony, niekontrolowany rozkwit komórkowy. Strata właściwości onkogenów (K-ras), których kluczowym zadaniem jest pobudzania genów mutatorowych do naprawy pomyłek jakie mogą wystąpić w okresie replikacji DNA skutkuje pomniejszenie szybkości naprawy mutacji w genach. Strata właściwości genów mutatorowych, których kluczowym zadaniem jest naprawa mutacji w genach skutkuje wypadnięcie umiejętności do naprawiania uszkodzonych fragmentów DNA. Regulacja histologiczna Najczęstszą postacią raka trzustki jest gruczolakorak umiejscowiony przeważnie w głowie trzustki stanowiący ok. 70% przypadków. U 90% chorych rak ten rozwija się z nabłonka małych przewodów trzustkowych (gruczolakorak przewodowy) a u 10% z nabłonka pęcherzyków trzustkowych (gruczolakorak pęcherzykowy). Znacząco rzadziej występują rak onkocytarny, jasnokomórkowy, sygnetowatokomórkowy, śluzotwórczy, płaskonabłonkowy i mięsaki, chłoniaki i pancreatoblastoma (najczęstszy nowotwów trzustki u dzieci). Regulacja TNM Właściwość T ( guz pierwotny) Tx - nie można ocenić guza pierwotnego T0 - nie stwierdza się obecności guza pierwotnego T1 - guz ograniczony do trzustki do 2 cm średnicy T2 - guz ograniczony do trzustki ponad 2 cm średnicy T3 - guz poprzez ciągłość nacieka: dwunastnicę, przewód żółciowy wspólny, tkanki okołotrzustkowe T4 - guz nacieka poprzez ciągłość: żołądek, śledzionę, jelito grube, sąsiadujące pnie naczyniowe Właściwość N (okoliczne węzły chłonne) Nx - nie można ocenić okolicznych węzłów chłonnych N0 - nie stwierdza się przerzutów nowotworowych w okolicznych węzłach chłonnych N1 - stwierdza się przerzuty w okolicznych węzłach chłonnych - N1a - przerzut w pojedynczym regionalnym węźle chłonnym - N1b - przerzuty w licznych regionalnych węzłach chłonnych Właściwość M (przerzuty odległe) Mx - nie można ocenić przerzutów odległych M0 - brak przerzutów odległych M1 - obecne przerzuty odległe Symptomy Rak trzustki przeważnie umiejscawia się w głowie trzustki i klinicznie jest trudny do odróżnienia od raka przewodu żółciowego wspólnego i raka brodawki większej dwunastnicy tak zwany Brodawki Vatera (miejsce ujścia przewodu żółciowego wspólnego powstałego z przewodu wątrobowego wspólnego i przewodu pęcherzyka żółciowego do dwunastnicy). W wszystkich tych nowotworach wiodącym symptomem jest bezbolesna żółtaczka. Powstaje ona w rezultacie mechanicznego zamknięcia drogi odpływu żółci i charakteryzuje się wysokimi wartościami stężenia bilirubiny (18-25 mg%) w trakcie gdy w kamicy pęcherzyka żółciowego stężenie bilirubiny zwykle nie przekracza 10 mg%. Dla raka trzustki bardzo charakterystyczne są symptomy zwany zespołem Courvoisiera na który złożona jest: żółtaczka wyczuwalny, niebolesny pęcherzyk żółciowy W okolicy żółtaczki następstwem zamknięcia drogi odpływu żółci są: jasne, odbarwione stolce ciemny mocz świąd skóry Powyższym objawom towarzyszą: bóle brzucha strata masy ciała nudności wymioty biegunki albo/i zaparcia gorączka niedokrwistość zapalenie trzustki cukrzyca zakrzepica (wędrujące zakrzepowe zapalenie żył) Zdarza się jednak, iż żółtaczka nie występuje co zdarza się raczej w nowotworach umiejscowionych w trzonie albo ogonie trzustki. W takich przypadkach kluczowym symptomem bywają bóle nadbrzusza promieniujące regularnie do pleców. Rozpoznanie Trustka jest narządem niedostępnym badaniem poprzez dotyk i dlatego rak tego narządu jest rozpoznawany zwykle bardzo późno, kiedy nowotwór nacieka sąsiednie narządy i skutkuje wystąpienie żółtaczki. Rozpoznanie raka trzustki należy potwierdzić wykonując: ultrasonografia jamy brzusznej tomografię komputerową endoskopowa pancreatocholangiografia wsteczna -EPCW Połączenie tych trzech metod diagnostycznych pozwala na rozpoznanie ok. 90% przypadków raka trzustki. Należy pamiętać, żę ok. 10% przypadków udaje się wykryć dopiero w trakcie operacji. W rozpoznaniu raka trzustki mogą być ponadto użyteczne następujące badania: rtg żołądka i dwunastnicy przezskórna aspiracyjna cytologiczna biopsja cienkoigłowa (BAC) z pobraniem materiału do badania histologicznego laparoskopia z biopsją i ultrasonografia laparoskopowa rezonans magnetyczny - MRI endoskopowa ultrasonografia - EUS ultrasonografia poprzez żyłę wrotną - IPEUS ulrasonografia poprzez przewód trzustkowy - IDUS Leczenie Leczenie raka trzustki bazuje na wykonaniu radykalnego zabiegu operacyjnego. Resekcja guza we inicjalnym stadium zaawansowania stwierdzanym u 10-20% chorych nadal stanowi jedyną szansę wyleczenia. Przeważnie operacja bazuje na wycięciu głowy trzustki z dwunastnicą (pancreatoduodenectomia) częściowym obwodowym wycięciu trzustki (lewostronna pankreatektomia, pancreatectomia subtotalis) całkowitym wycięciu trzustki z dwunastnicą (pancreatectomia totalis) Rak trzustki przeważnie rozpoznawany jest zbyt późno co umożliwia wykonanie jedynie zabiegów paliatywnych. Polegają one na endoskopowym utrzymywaniu otwarcia przewodu żółciowego wspólnego lub na wykonaniu zespolenia żółciowo-pokarmowego. Można także użytkować radioterapię lub chemioterapię. Rokowanie 5-letnie przeżycie po resekcjach leczniczych - 15% - 25% Średnio 11 miesięcy po resekcjach paliatywnych Średnio 6 miesięcy po zabiegach paliatywnych (zespolenia omijające)