Definicja Wrodzona dysplazja stawu biodrowego

Co to jest Wrodzona dysplazja stawu biodrowego: Termin dysplazja obejmuje wszystkie nieprawidłowości anatomiczne w obrębie stawu biodrowego, które mogą być wrodzone albo rozwinąć się w momencie noworodkowym albo niemowlęcym. Wrodzona dysplazja stawu biodrowego powstaje w momencie życia płodowego i jest przeważnie występującą wadą wrodzoną u ludzi a jej w najwyższym stopniu nasilona forma to wrodzone zwichnięcie stawów biodrowych. Wrodzona dysplazja biodra rozpowszechniona jest na całym świecie, jednak przeważnie wada dotyczy rasy białej, a szczególnie mieszkańców Europy Środkowej i Wschodniej. Częstość jej występowania w populacji polskiej oceniana jest na 4% do 10% dzieci. Niedorozwój stawu biodrowego dotyczy przeważnie wszystkich przedmiotów stawu. Panewka jest niewykształcona (płaska , stroma, szeroka) i w mniejszym stopniu pokrywająca głowę kości udowej, cechuje się stromym nachyleniem. Niepoprawnie ukształtowany jest również bliższy koniec kości udowej będący elementem stawu, który wykazuje koślawość i antetorsję. W razie stwierdzenia dysplazji inicjalna diagnostyka i natychmiastowe podjęcie leczenia dają gwarancję uzyskania prawidłowej przebudowy stawu w pierwszych miesiącach życia. Powody Aktualnie uważane jest, iż dysplazja stawów biodrowych powstaje w rezultacie pierwotnego uszkodzenia zawiązka miednicy i biodra. Inne teorie tłumaczące postęp dysplazji to teoria mechaniczna wg której powodem dysplazji jest ułożenie nóżek płodu w zgięciu i przywiedzeniu i nadmiernej rotacji zewnętrznej. Podkreśla się także rolę w rozwoju dysplazji biodra czynników hormonalnych (estrogenów i relaksyny), które działają zwiotczająco na torebkę stawową i w ten sposób predysponują do rozwoju dysplazji. Teoria genetyczna z kolei potwierdza częstsze rodzinne występowanie dysplazji biodra, i częstsze występowanie wady u dziewczynek ( 4-6 razy częściej niż w chłopców). Jeżeli jedno z rodziców urodziło się także z dysplazją prawdopodobieństwo zachorowania dziecka jest większe. Rozpoznanie Inicjalne rozpoznanie dysplazji jest główne dla dalszego leczenia i rokowania. Każdy noworodek (dziecko do 1 miesiąca życia) powinien zostać zbadany poprzez doświadczonego ortopedę, który badając może inicjalnie wykryć symptomy wskazujące na niedorozwój stawów. W badaniu klinicznym oceniamy stopień odwiedzenia stawów biodrowych i ich stabilność (symptom Barlowa i Ortolani'ego).Sprawdza się czy dziecko symetrycznie i równomiernie odwodzi na boki obie nóżki i czy przy ruchach głowa kości udowej nie wyskakuje ze stawu. Jeżeli słychać wtedy wyraźny "klik", znaczy to, iż staw jest niestabilny. Bada się także, czy fałdy pod pośladkami są symetryczne i czy oba uda mają jednakową długość. Niesymetryczność fałdów nie świadczy jeszcze o dysplazji, z kolei nierówna długość ud to już symptom niepokojący, który może wskazywać na jej występowanie. Aktualnie fundamentem profilaktyki są badania ultrasonograficzne stawów biodrowych, które pomagają wykryć zmiany nieuchwytne w badaniu ortopedycznym. Zdjęcie RTG jest coraz rzadziej używane w rozpoznawaniu dysplazji, z powody powszechnego wprowadzenie USG do diagnostyki , i szkodliwości promieniowania rentgenowskiego. W badaniu USG obrazy stawów biodrowych zostały podzielone wg Grafa na kilka typów rozwojowych począwszy od bioder poprawnych do zwichniętych: Rodzaje Ia i Ib to odmiany poprawnie rozwiniętego stawu biodrowego Typ IIa to biodro niedojrzałe, ale jeszcze nie w stopniu wymagającym leczenia. Typ ten musi być kontrolowany bo u części dzieci z tym typem dochodzi do samoistnej poprawy (IIa+), a część nie rozwija się poprawnie i staje się biodrami dysplastycznymi (IIa- przed końcem 3 miesiąca życia i IIb po ukończeniu 3 m.ż.) Typ IIc to niepoprawne stawy biodrowe a więc dysplazji zagrożonej przemieszczeniem Rodzaje IIIa i IIIb to biodra podwichnięte Typ IV to biodro zwichnięte Typ D jest biodrem dysplastycznym z decentracją głowy kości udowej Typ Ukształtowanie panewki Kostny brzeg panewki Obrąbek chrzęstny Kąt alfa Kąt beta Ia i Ib dobre ostry albo tępy wąski i długi albo krótki o szerokiej podstawie > 60° < 55° IIa+ dość dobre zaokrąglony szeroki obejmujący głowę kości udowej 50°-59° > 55° Leczenie Leczenie dysplazji stawów biodrowych zależy od wieku rozpoznania i zmian patologicznych stawu biodrowego. Im przedtem nastąpi zgodne rozpoznanie i podjęcie leczenia tym sposobność uzyskania prawidłowego ustawienia w stawie jest większa. Po rozpoznaniu dysplazji doktor może zalecić tak zwany szerokie pieluchowanie dzięki któremu nóżki niemowlęcia będą ułożone w pozycji żabki: zgięte pod kątem prostym w relacji do tułowia i rozłożone na boki. Do szerokiego pieluchowania idealne są pieluchy tetrowe z których dwie złożona jest w prostokąt, a trzecią złożoną w trójkąt nakłada na pozostałe. Dzięki takiemu ułożeniu staw przebudowuje się i rozwija. Leczenie zachowawcze bazuje na prawidłowym ustawieniu przedmiotów stawu (centralne utrzymanie głowy kości udowej panewce) i utrzymanie go poprzez adekwatnie długi moment. Pozwala to na formowanie panewki na głowie kości udowej i powrót prawidłowego kształtu przedmiotów stawowych. Do tego celu służą różnego typu rozwórki: poduszka Frejki, uprząż Pawlika, szyna Koszli i tym podobne dzięki którym następuje centrowanie główki w panewce przez utrzymanie bioder w odwiedzeniu i zgięciu stawów. Leczenie aparatami trwa zazwyczaj około pół roku w okresie którym aparat jest zdejmowany tylko do kąpieli i przy przewijaniu malucha. W przypadku braku poprawy albo w razie zwichnięcia biodra należy wykonać nastawienie ręczne w znieczuleniu ogólnym pod kontrolą rtg , niejednokrotnie po uprzednim przygotowaniu wyciągiem. Uzyskane nastawienie zwichnięcia należy unieruchomić opatrunkiem gipsowym zwanym żabką. W razie nieskuteczności leczenia zachowawczego albo zbyt późnej diagnostyki niezbędne jest leczenie operacyjne. Sposoby zabiegu zależą od patologii biodra i wieku chorego